Ik ontmoet Jo, een sympathieke man van 59 jaar, in de cafetaria van UPC Duffel. Niet om een potje kaart te spelen, al laat hij wel in zijn kaarten kijken. Jo heeft een psychische kwetsbaarheid en is hier ook voor zijn alcoholverslaving in behandeling. Na een verblijf van drie maanden op Déclick 1, vertrekt hij weer naar huis. Morgen. En hij is er klaar voor. Maar voor hij aan een nieuw hoofdstuk begint, wil hij nog iets doen: anderen stimuleren om die stap naar hulp te zetten.
Déclick 1 op nummer één
Jo begint zijn verhaal: “Ik ben altijd een wijndrinker geweest. Nooit problematisch. Als een doorsnee Bourgondische Belg, zeg maar. Toen mijn vrouw twaalf jaar geleden vertrok, is mijn drankverslaving ontstaan. Mijn psychische kwetsbaarheid lijdt daar uiteraard ook onder, want alcohol doet geen goed aan de medicatie die ik daarvoor neem. Dit is mijn tweede opname voor alcohol maar in mijn dertiger- en veertigerjaren verbleef ik meermaals in psychiatrische instellingen of PAAZ-afdelingen, omwille van mijn psychische kwetsbaarheid. UPC Duffel, en in het bijzonder de afdeling Déclick 1, staat voor mij in de top drie van zorginstellingen, misschien zelfs op nummer één. Ik raad iedereen die wil geholpen worden met een verslaving of kwetsbaarheid aan om naar hier te komen. Ze hebben mij hier allerlei tools, raad en steun gegeven. Nu heb ik een bepaalde rust over mij.”
De grenzen van graag zien
“Je volgt hier je eigen traject. Ik heb hier leren omgaan met spanning, stress en chaos. Ik heb geleerd om mezelf graag te zien en zorgzaam te zijn voor mezelf. En misschien nog belangrijker: ik heb zaken afgeleerd, grenzen leren bewaken en afstand leren nemen. Ik had bijvoorbeeld last van dwangmatige neurose, en kan nu de poetsdiensten hun werk laten doen en mezelf beheersen. Ik ging ook altijd door het vuur voor mijn naasten, voor mensen die ik graag zie. Dat is mooi zou je zeggen. En ja, je kan steun geven, een vriend zijn … maar daar houdt het best op. Ik ging me bemoeien met hun leven. Ook die grenzen van graag zien, heb ik leren bewaken.”
Meer dan een knuffelvriend
Een verblijf in een psychiatrisch ziekenhuis kan confronterend zijn voor naasten en in het bijzonder (klein)kinderen. Om een opname bespreekbaar te maken én om contact te kunnen houden, bedacht het ziekenhuis 'Duffeltje, het Knuffeltje': een kangoeroeknuffel (met een klein knuffeltje in de buidel) én een begeleidend prentenboek. Duffeltje speelde een belangrijke rol bij het contact met Jo's kleinkind. “Julie, opa Jojo is een beetje ziek. Daarom moet ik regelmatig naar het ziekenhuis en zal je me weinig zien. Maar niet droevig zijn, ik heb een cadeautje voor jou. Dat heb ik gekregen van de mensen die nu goed voor mij zorgen. Ik hou het kleine knuffeltje bij. Knuffel jij Duffeltje maar als je me mist, en dan weet ik dat je aan mij denkt”, zei Jo tegen zijn driejarige kleindochter. Ook de mama van Julie was gecharmeerd. Zij apprecieerde dit gebaar, want dit alles is ook voor haar niet gemakkelijk. “Duffeltje heeft veel betekend voor ons. Mijn zoon en schoondochter hebben zo een manier gevonden om met Julie over mij en mijn opname te praten. Maar ook de vertrouwensband en het contact tussen mij en mijn schoondochter is daardoor aan het groeien”, besluit Jo.
En toen was het verhaaltje uit, en leefden ze nog lang en gelukkig?
“Julie is overmorgen jarig. Ik ben van plan om haar het knuffeltje te geven, waarmee ik kan zeggen ‘opa komt terug’. Zo kan ik dit hoofdstuk symbolisch afsluiten. Ik weet ook hoe belangrijk nazorg is. Ik laat me opvolgen bij een psycholoog en psychiater, en neem mijn vrijwilligerswerk bij SOS Nuchterheid in Zoersel weer op. Ik heb daar zelf destijds ook veel steun gekregen. Ook van AA trouwens. Ik raad iedereen aan om een groep te zoeken waar men zich goed bij voelt. Want dat kan zoveel betekenen en echt helpen om nuchter te blijven. Volgens mij vloeit overmatig drankgebruik steeds voort uit een ander probleem. Maar er is hulp in onze maatschappij: UPC Duffel, zelfhulpgroepen, psychologen… En het is nooit te laat om die te zoeken.”
Maak je je zorgen over je drankgebruik of dat van een naaste? Contacteer anoniem De Druglijn. Ons zorgprogramma Verslaving organiseert ook informatieavonden voor patiënten, familieleden en andere geïnteresseerden.