Herstel
Herstel verwijst binnen de context van de geestelijke gezondheidszorg niet naar een uitsluitend symptomatische genezing. Het gaat om meer dan de verbetering van klachten. Herstel refereert naar een uniek en persoonlijk proces, waarbij de patiënt veerkracht leert ontwikkelen en een eigen balans hervindt na ingrijpende ervaringen van psychische ontwrichting.
Het kan gaan om herstel van identiteit, zelfvertrouwen, sociale relaties en rollen die door de psychische problemen onder druk kwamen. In een herstelproces staan de krachten en de mogelijkheden van de mens centraal, zonder daarbij voorbij te gaan aan de doorleefde realiteit van rouw en verlies. Herstellen gebeurt immers met (her)vallen en opstaan. Het is geen eindpunt of doel, maar een voortdurende zoektocht naar hoop, naar het (terug) grip krijgen op het leven, naar betekenisgeving en het opnieuw creëren van verbinding en perspectief. De aandoening of kwetsbaarheid hoeft de uitbouw van een waardevol leven niet te beletten. In deze herstelbenadering staat de patiënt centraal in diens behandeling.
Waar mogelijk neemt die de regie over het herstelproces in eigen handen. Herstellen doet de patiënt zelf, maar nooit alleen. Herstel vertrekt vanuit een relationeel mensbeeld. Het is een sociaal en interpersoonlijk proces met rollen voor naasten en natuurlijke netwerken van een patiënt.
“Herstellen is wat de patiënt doet. Herstelondersteuning is de hulp die hij daarbij krijgt. Herstelondersteunende zorg is wat de zorg hierin bijdraagt.”
Jos Dröes
Herstelondersteunende zorg
De patiënt wordt in diens herstel ondersteund door lotgenoten, familie, vrienden en collega's. Soms blijkt de ondersteuning in de eigen leef- en woonomgeving echter ontoereikend. Als universitair psychiatrisch centrum biedt UPC Duffel (crisis)opvang en gespecialiseerde behandeling. Binnen dat residentiële behandelkader engageren hulpverleners zich om herstelprocessen te bevorderen en op belangrijke momenten te ondersteunen en te faciliteren.
We kiezen uitdrukkelijk voor het bieden van herstelondersteunende zorg: alle zorg die nodig is ter ondersteuning van het persoonlijke herstelproces, ongeacht de fase waarin de patiënt zich bevindt binnen diens behandel- en hersteltraject. Herstelondersteuning wordt geboden door naasten én hulpverleners, in samenspraak met de patiënt. De wensen, behoeften en mogelijkheden van de patiënt vormen het vertrekpunt; de begeleiding en behandeling sluiten er (zo goed als mogelijk) op aan. We streven daarbij naar zorg op maat. De trialoog – samenwerking tussen patiënt, naaste en hulpverlener – is de kern van iedere zorgrelatie en daarom ook essentieel voor onze herstelondersteunende zorg. Alle partners hebben hun eigen expertise en verantwoordelijkheid. Participatie vanuit deze drie perspectieven vraagt om een betrokken en actieve houding van eenieder. Herstelondersteunende zorg ziet patiënt, naaste en hulpverlener als gelijkwaardige medestanders, die vanuit wederzijds begrip en vertrouwen elkaars kracht versterken. Dit komt tot uiting door onder andere oprechte aanwezigheid, afgestemde taal, aandacht voor transparante en verbindende communicatie, …