Geopend in september 2021: Huis Modus. Een huis voor zes jongvolwassenen met psychosegevoeligheid. Een plek waar ze na een opname in een psychiatrisch ziekenhuis op adem kunnen komen, leren om zelfstandig te worden, hun leven op de rails te zetten. Richting werken of studeren en zelfstandig wonen. Woonbegeleiders Heidi, Glen en Stéphanie, ervaringswerker Tom, zorginhoudelijk verantwoordelijke Sannie en coördinator Ilse van beschut wonen Este zetten hun schouders onder dit project, met financiële steun van de provincie Antwerpen.
Ilse: “Huis Modus is – anders dan onze overige huizen – eerder een doorstroomhuis. Deze jongvolwassenen én hun omgeving hebben na de opname in een psychiatrisch ziekenhuis vooral nood aan een tijdelijk traject om op adem te komen, te leren om (terug) zelfstandig te worden, door te groeien naar de maatschappij en hun leven opnieuw op de rails te zetten. Richting werken of studeren, richting zelfstandig wonen. We streven naar een maximum verblijfstermijn van drie jaar. Huis Modus is zoveel meer dan een huis – eerder een belangrijke bouwsteen – in het leven van deze twintigers en dertigers.”
Er gewoon zijn, zorg nummer één
Glen: “Uit de praktijk hebben we geleerd dat presentie – er gewoon zijn – heel belangrijk is voor mensen met psychotische kwetsbaarheid. In onze andere huizen heb je de wekelijkse huisvergadering en individuele begeleiding. In Huis Modus is er meer aanwezigheid en is het meer gestructureerd.”
Ilse: “Van de provincie hebben we middelen gekregen om vier jaar een presentiemedewerker te voorzien. Die gaat zonder een vooropgestelde agenda naar het huis en bouwt zo een vertrouwensband op met de bewoners. Geen woonbegeleider zoals we die kennen. Aanvankelijk waren de functies van individuele begeleider, huisverantwoordelijke en presentiemedewerker opgesplitst. Na een jaar hebben we deze werking bijgestuurd. Nu rollen de functies door elkaar. Eigenlijk doet iedereen altijd een beetje presentie. Gelukkig kon Tom vanuit zijn rol als ervaringswerker de rol van presentiemedewerker mee vormgeven. Hij kan een ander perspectief bieden.”
Tom: “Ervaringswerkers en woonbegeleiders kunnen als presentiemedewerker meer naar elkaar toegroeien. Er is meer kruisbestuiving in de rol. Als presentiewerker ben je aanwezig, beschikbaar en de bewoners bepalen wat jij samen met hen doet. Als iemand daar minder of geen gebruik van maakt, proberen we iets aan te bieden. Wekelijks de kamer poetsen bijvoorbeeld. Zo heb ik met een bepaalde cliënt een band opgebouwd.”
Stéphanie: “We verwittigen dat we er zijn. Ze hebben dan de keuze of ze beneden iets mee komen doen, of in hun kamer blijven. Dat laatste is ook niet erg. Ze moeten gewoon weten dat er heel vaak iemand is, als er iets zou zijn. Enkele bewoners die in het begin altijd op hun kamer bleven, nemen nu actief deel aan groepsgesprekken over allerlei thema’s. We moesten veel geduld hebben, maar het loont.”
Heidi: “Het poetsmoment organiseren we nu voor bijna iedereen. Dat geeft structuur. Die nood aan structuur is eigen aan deze kwetsbaarheid. Veel cliënten hebben nog nooit alleen gewoond, waardoor we merken dat er ondersteuning nodig is op huishoudelijk vlak. Hoe ruim ik mijn kamer op? Hoe maak ik spaghettisaus? We merken dat ze voldoening ervaren wanneer ze zaken onder de knie krijgen.”
“Mensen leren al doende en wij bieden hier een veilig kader. Als er iets is, zijn we er.”
De juiste balans vinden
Heidi: “Ik heb vooral geleerd dat alles heel traag moet gaan, met kleine stapjes. Ik ben iemand met veel energie dus ik heb zelf moeten leren om te vertragen. Het huis is ook voor ons een leerschool. Onze bewoners leggen zichzelf soms veel druk op en dan is het aan ons om erover te spreken.”
Stéphanie: “Dat is natuurlijk het voordeel: mensen leren al doende, en wij bieden hier een veilig kader.”
Glen: “Het blijft een zoektocht naar de juiste balans: wat is het beste voor hen? Stilstand is soms ook vooruitgang én nodig. Het gaat om de tijd die zìj nodig hebben. Wij kunnen hen helpen, maar mogen niet pushen en moeten geduld hebben.”
Sannie: “We voelen dat familie vaak andere verwachtingen heeft naar de cliënt toe. Het contact en de samenwerking met familie en/of belangrijke derden is zo belangrijk. Dat zijn later ook hun steunfiguren als ze terug alleen gaan wonen.”
Tom vult aan: “Deze doelgroep is niet altijd gemakkelijk te bereiken. De kans is groot dat zij na hun eerste psychose terug bij familie terechtkomen en dat we hen pas na de tweede of derde psychose bereiken. Er is ook psycho-educatie naar familie nodig. Ook voor hen is het overweldigend. Soms is er nog onwetendheid en denken zij ‘waarom ga je nu niet gewoon werken?’ Maar ook zij moeten geduld hebben.”
Huis Modus, een doorstroomhuis
Sannie: “Van degenen die uitgestroomd zijn bij ons woont intussen iemand terug bij familie, iemand anders is alleen gaan wonen in een sociale woning en de derde is naar een beschut wonen project in eigen regio getrokken. Het geeft het team voldoening als we merken dat cliënten stappen vooruitzetten in hun traject.”