Een plek waar je niets moet uitleggen, waar je begrepen wordt zonder woorden. Dat is wat Bart Haerens wil bieden aan jongvolwassenen met een bipolaire of langdurig depressieve kwetsbaarheid. Overdag is hij maatschappelijk werker bij DubbelDiagnose, een afdeling voor mensen met een stemmings- of psychotische kwetsbaarheid in combinatie met een verslaving, én bij het Mobiel Herstelteam van UPC Duffel. Buiten de werkuren zet hij zich als vrijwilliger én ervaringsdeskundige in voor ‘Ups & Downs YOUNG’. Een initiatief dat jonge mensen met een bipolaire of langdurig depressieve kwetsbaarheid samenbrengt en hoop geeft, met steun van UPC Duffel.
“De kracht van lotgenotencontact valt niet te onderschatten.”
‘Ups & Downs YOUNG’ richt zich op jongvolwassenen van 18 tot 35 jaar met een bipolaire of langdurig depressieve kwetsbaarheid. “We merkten dat die leeftijdsgroep moeilijker aansluiting vindt bij de klassieke lotgenotengroepen van Ups & Downs, waar meestal veertigers en vijftigers samenkomen die al jaren met hun diagnose leven,” zegt Bart. “Jongvolwassenen zitten vaak nog middenin hun zoektocht naar antwoorden, met heel andere vragen en uitdagingen.”
Typisch voor bipolariteit is dat het heel lang duurt vooraleer een juiste diagnose valt. “Het hangt heel sterk af van de episodes waarin mensen zich bevinden. Dat vraagt een langdurige opvolging. Ik merk dat de kennis over bipolariteit bij ambulante zorgverleners nog heel beperkt is.”
Een warme plek zonder oordeel
De lotgenotengroep in Duffel is vandaag de enige in Vlaanderen. De huiselijke omgeving van ontmoetingshuis De Passant op het domein van UPC Duffel, een alcoholvrij drankje en wat chips waren het toneel voor een eerste bijeenkomst in maart. “Die bijeenkomst bracht onmiddellijk vijf deelnemers samen. Zelfs iemand uit een andere provincie sloot aan. Dat zegt veel over de nood. Het werd een warme, open avond waar je kon spreken over dingen die je elders amper durft te delen. Zonder oordeel, zonder taboe.”
De bijeenkomsten hebben geen vaste structuur of dwingend rondje. “Het begint vaak met alledaagse babbels over werk, hobby’s of relaties. Maar al snel komen thema’s als opname ervaringen, schaamte, medicatie, de zoektocht naar hulp of het spreken over je kwetsbaarheid met familie aan bod. Zonder elkaar goed te kennen ga je in de diepte over wat je met weinig andere mensen kunt delen. Dat is zo verbindend.” Wat de groep vooral niet is? “Het is geen klaagmuur. We zoeken erkenning, geen medelijden. Het draait om delen, kracht vinden bij elkaar en soms ook gewoon even landen.”
Ervaringsdeskundigheid als kracht
Bart kent het parcours van binnenuit. “Jarenlang bleef mijn psychische kwetsbaarheid een taboe. Zeker in combinatie met mijn job als hulpverlener. Maar toen ik voor het eerst deelnam aan een lotgenotengroep en merkte dat er nog hulpverleners in de kring zaten, voelde ik hoe helend en krachtig zo’n veilige plek kan zijn. Dat inzicht veranderde alles.”
Uiteraard heeft Bart zijn ervaring als hulpverlener, maar in de groep is hij vooral participerend moderator. “Het is geen therapie. Ik zit er als vrijwilliger en lotgenoot. De groep bepaalt zelf de richting. Soms ontstaan er spontane thema’s, andere keren willen deelnemers een partner of ouder meenemen. Alles kan en iedereen is welkom.”
Zelf haalt Bart veel uit dit engagement. “Voor mij is het ook een plek waar ik mag zijn wie ik ben, met alles erop en eraan. Ik ben er opener over dan vroeger. Die openheid heeft me niet zwakker, maar net sterker gemaakt in mijn job.”
Droom voor Vlaanderen
De ambitie reikt verder dan Duffel. “Mijn droom is dat er in heel Vlaanderen ‘Ups & Downs YOUNG’groepen ontstaan. Niet dat ik die allemaal ga begeleiden, maar dat deelnemers ooit zelf de stap zetten om hun eigen groep op te richten. Zo doorbreken we samen het stilzwijgen. Ik wil daarom de komende maanden inspirerend werken voor andere regio’s.”
Bart besluit vastberaden:
“Hoe minder we onze kwetsbaarheden geheimhouden, hoe minder ze ons gevangen houden. En hoe sterker we elkaar kunnen maken.”